Alternatif ve Tamamlayıcı tıp ile ilgili soru ve cevaplar

Alternatif ve tamamlayıcı tıp ile ilgili soru ve cevaplar

	Merhaba, Onkoloji uzmanları genelde kemoterapi sırasında ve sonrasında bazı beslenme solüsyonları dışında herhangi bir destekleyici ilaç (vitamin ve mineral gibi) önermiyorlar. Yurt dışında ise kemoterapi sonrası önerilen bazı destekleyici ilaçlar olduğunu duydum. Bu konudaki görüşünüzü merak ediyorum Çağrı Alkaya
	Sayın Alkaya, Kemoterapi sırasında veya sonrasında kullanımı önerilen az sayıda destekleyici ilaç bulunmakta. Genel olarak bu tip ilaçların kullanımı özel durumlarda önerilebilir. Doğal beslenme yolu ile bu maddelerin alınması en uygun olanı. Biz çoğunlukla hastalarımızda hastalığın bulgu ve belirtilerine yönelik verilen ilaçların dışında bir ajan önermiyoruz. Vitamin ve mineraller hastanın durumuna göre önerilebilir. Alternatif tıp ile ilgili bu gazetede daha sonra ayrıntılı bilgi verilecek.

	Sayın hocam, Babama akciğer kanseri tanısı koyuldu, incelemede mediastende iki lenf bölgesine tümörün yayıldığı saptandı. Ameliyat olamayacağı söylendi. İki kemoterapi verildi, radyoterapiye başlanacak. Bu tedavi işe yarayacak mı? Alternatif tıp yöntemi deneyelim mi? Mehmet Kutlu
	Sayın Kutlu, Akciğer kanserinde (küçük hücreli olmayan) cerrahi uygulanamadığı zaman kemoterapi ve radyoterapi uygulanır. Bazı hastalara kemoterapi (tek başına veya radyoterapi ile) sonrası cerrahi uygulanabilir. Sizin hastanıza sadece kemoterapi ve radyoterapi kararı verilmiş. Bu tedavi ile hastanızın kurtulma şansı vardır. Ancak hastaların bir kısmında hastalık daha sonra ilerlemektedir. Alternatif tedavi yöntemleri yerine size önerilen bilimsel tedavi yöntemlerini uygulatınız. Alternatif tedavinin akciğer kanserli bir hastayı kurtardığına dair bilimsel bir yayın yoktur.

	Sayın hocam, Sol gözümde orbitada kitle vardı. Cerrahi olarak çıkartıldı. Toplam 4 kez ameliyat oldum . Bu arada kitle beyne kadar ilerlemişti. Radyoterapi oldum ve kemoterapi verildi. Halen göz kapağım kapalı, gözüm canlı. Göz kapağımı açtırsam bana ne zararı olur? Isırgan otunun yararı olur mu? Hastalığım tekrarlar mı?
	Sayın Yaman, Göz kapağının kaldırılması uygun olmayabilir. Bu konuda onkoloğunuzun ve göz doktorunuzun görüşünü almanız daha uygun olur. Isırgan otunun yararı ile ilgili yayın olmasına rağmen bunu kullanıp kullanmamnızla ilgili herhangi öneride bulunmak uygun olmaz. Öncellikle tıbbi tedavilerin doğru olarak yapılması uygundur. Bu tedaviler sırasında ısırgan otu gibi ek maddelerin kullanılması uygun değildir.Hastalığınızın tekrarlama riski vardır.

Hocam,

Hastamda meme kanseri var. Kemik metastazı saptandı. Doktorum kemoterapi başlamayı planlıyor. Komşum alternatif tıp yöntemini uygulayan bir kişiden bahsetti. Alternatif tıp yöntemlerinin kullanılması konusunda ne diyorsunuz? İnternette bu konuda çeşitli maddelerin satıldığını okudum. Bu konuda doğru bilgilere nasıl ulaşırım?

Ahmet Uzun

Sayın Ahmet bey,

Hastanıza doktorunuzun önerdiği tedaviyi uygulatın. Tamamlayıcı ve Alternatif tıp yaklaşımlarını kullanmadan önce hangi amaçla kullanıldıklarını, etkilerin ve istenmeyen yan etkilerinin neler olduğunu ve bilimsel araştırma dayanaklarının neler olduğunu bilmek lazım. Yıllar öncesine dayanan bu tedavilerin kullanımından yeni yeni bahsedilmeye başlandığı için belki çoğu hakkında bilimsel sonuçlara ulaşmak mümkün olmayabilir. Bazı insanlarda kullanılan bazı tamamlayıcı ve alternatif tıp yaklaşımlarının işe yaradığı ifadesine dayanarak o yaklaşımlar rast gele kullanılmamalıdır, çünkü o hasta ile aynı tanıya sahip olsanız bile hastalığınızın gelişme evresi farklı olabilir. Bu nedenle kullandığınız bu tedavilerin yararından çok zararını görebilirsiniz. Dikkat etmeniz gereken diğer bir nokta kullanacağınız ek tedavilerin ne miktarda, nasıl veya ne zaman kullanılması gerektiğidir. Tüm bu bilgileri özellikle bu konuda yapılan çalışmaları, internette bu konuda yayınlanan web sayfalarını veya kitapları inceleyerek elde edebilirsiniz. Tabi kullandığınız kaynakların güvenirliliği önemlidir.

İnternette Tamamlayıcı ve Alternatif Tedaviler İle ilgili Bilgi Tararken Dikkat Etmeniz gereken noktalar şunlardır.

	İntenette incelediğiniz sayfanın sahibi kim? Devlet Kuruluşu mu? (.gov), Üniversite mi? (.edu), Sağlık kuruluşu mu?
	İnternette incelediğiniz sayfayı mali olarak kim destekliyor?
	Sayfanın amacı ne? Halka eğitim kaynaklarını sunmak amacı ile mi hazırlanmış, yoksa ürün satışını mı hedeflemektedir? Amacı açıkça ifade edilmiş olmalıdır.
	Sunduğu bilginin dayanağı ne? Kullandığı kaynaklar yazının altında belirtilerek araştırma bulgularına mı dayalı? Öneriler ve düşünceler açıkça ifade edilmiş midir?
	Bilginin güncelliği ne? Yenilikler yansıtılmış mıdır?

Tamamlayıcı ve alternatif tedaviler ile ilgili bilgiye ulaşabileceğiniz kaynaklar şunlardır.Tıbbi kaynakları ve veri tabanlarını taramak için interneti kullanabilirsiniz: Bu konuda pek çok site var ama aşağıda yer alan üç siteyi güvenerek bilgi edinmek için incelemenizi önerebiliriz. Tek desavantajı bilginin İngilizce aktarılmasıdır.

	http://www.nlm.nih.gov/nccam/camonpubmed.html
	http://www.nccam.nih.gov
	http://www.cancer.org/docroot/ETO/ETO_5.asp?sitearea=ETO adreslerinden tarama yapabilirsiniz.
	Hastanenin kütüphanesinde ve kitapçılarda bulunan kitapları inceleyebilirsiniz.

	Sayın hocam, Babamda prostat kanseri ve akciğer kanseri var. Kardeşim yurt dışından köpek balığı kıkırdağı getirmiş. Babam bunu kullanabilir mi? Bir de Ginseng ve keten tohumu konusundaki düşüncelerinizi öğrenmek istiyorum. Teşekkürlerimle. Kamuran Sever
	Sayın Kamuran hanım, Daha önceki yıllarda köpek balığı kıkırdağının kanser tedavisinde yararlı olduğu öne sürüldü. Çalışmalar köpekbalığı kıkırdağının veya köpek balığı kıkırdağından yapılan ürünlerinin yeni kan damarlarının gelişimini durdurduğunu göstermiştir. Son dönem kanser hastalarının tedavisinde köpek balığı kıkırdağı tedavisi ile başarılı sonuçlar bildirilmiştir, fakat bu çalışmalar çok iyi planlanmamış ve kabul edilen tedavi yöntemleri ile yeterli düzeyde karşılaştırılmamıştır. Çoğu çalışma köpek balığı kıkırdağını üreten firmalar tarafından desteklendiği için bu da sonuçları etkilemektedir. Amerika’da FDA (Food and Drug Administration) bu ürünlerin kullanımını onaylamamıştır. Bu konuda iyi planlanmış çalışma sonuçları elde edilmeden köpek balığı kıkırdağının kanser üzerindeki olumlu etkisini tanımlamak mümkün değildir, bu nedenle bu ürünü kullanmadan önce doktorunuzla görüşünüz. En sık kullanılan ginsengler Asia ginsengi ve Amerikan ginsengidir. Panax ginseng Sibiriya ginsengi ile karıştırılmamalıdır, çünkü Sibirya ginsengi Panax ginsenginde bulunan ve etkili olduğu düşünülen ginsenosidleri içermemektedir. İnsanların düşünme performansını, aktivite düzeyini arttırdığı ifade edilse de bazı çalışmalarda buna zıt sonuçlar da elde edilmiştir. Önemli derecede yorgunluğu azalttığı ve iyilik halini arttırdığı ve immün sistemi güçlendirdiği ifade edilmiştir. Belli bir araştırma grubundan yapılan küçük çaplı çalışmalarda (vaka-kontrol) ağızdan alınan ginsengin bazı kanser türlerininin riskini azalttığını ifade etmiştir, tabi bu sonuç insanların egzersiz ve beslenme alışanlıklarından dolayı olabileceği için bu sonucun kesinleşmesi için daha geniş kapsamlı çalışmalar yapılmalıdır. Kanser hastalarında kan sayımını arttırdığı ifade edilse de bazı çalışmalarda kan sayımı düşürdüğü yönündedir. Ginseng ağırı kesicilerinin etkinliğini azaltabilir bu nedenle ağrısı olan hastalar dikkat etmelidirler. Keten tohumu “alfa omega 3” yağ asidinin ön maddesi olan “linoleik asit” açısından zengin bir kaynaktır. Keten tohumunda bulunan kimyasal maddelerin antioksidan etkisi ve olasılıkla östrojenik etkisi vardır. Bununla birlikte insana etkisi tam olarak tanımlanmamıştır. Ağızdan alınan keten tohumu fibrin kaynağı ve laksatif etki (ishal yapıcı etki) gösterebilir, bununla ilgili yapılan ön çalışmalar laksatif olarak kullanılabileceğini ileri sürmekte, fakat bu sonucu kesinleştirmek ve kullanım dozunu belirlemek için daha kapsamlı çalışmalar yapılmalıdır. Kullanımı sırasında yeterli miktarda su alınmaz ise bağırsağın tıkanmasına neden olabilir. Kan şekerinin yükselmesine neden olduğu ifade edilse de kan şekerine etkisi tam olarak bilinmemektedir. Keten tohumunun meme kanserinin önlenmesinde ve tedavisinde etkinliğini gösteren çalışma sonuçları yoktur. Birkaç çalışma yüksek dozda “alfa linoleik asit” kullanımının prostat kanseri riskini arttırdığını düşündürmektedir. Bu sonuçlara dayanarak prostat kanseri olan veya olma riski olan erkekler “keton tohumu” ve “alfa linoleik asi” almamalıdır.

Sayın Prof Dr Adnan Aydıner,

Ben kanserli bir hastayım dükkanlarda satılan çeşitli bitki ürünlerini kullanmamda sakınca var mı? Bu maddeler güvenilir midir?

Cengiz Çebi

Sayın Cengiz bey,

Her tedavi yaklaşımının güvenirliliği kendi içinde değerlendirilmelidir. Bu nedenle bir tedavinin güvenirliğine cevap almak için birkaç tane soruya cevap aramalısınız.

	Pek çok tüketici “doğal”=”güvenilir” kanısındadır. Bu kanı her zaman doğru olmayabilir. Örneğin, yabani mantarları düşünelim: bazılarını yemek güvenli iken, bazıları zehirlidir.
	Bireylerin tedaviye verdiği cevap farklıdır. Bireyin tamamlayıcı ve alternatif tedavilere nasıl cevap vereceği bireyin sağlık durumuna, tedavinin nasıl kullanıldığına ve bireyin tedaviye inancına bağlı değişmektedir.
	Reçetelenmeden aktarda satılan tamamlayıcı ve alternatif tıp maddelerinin güvenilirliği pek çok etkene bağlıdır:

o Ürünün içinde bulunan maddelere (Etikette ürünün içindeki maddelerin türü ve miktarı da yazılı olmalı),

o Ürünün içinde bulunan maddelerin kaynağına (Nereden temin edildiği),

o Üretim yeri ve koşullarına,

o Maddelerin üretildiği fabrikalar ürünün güvenliğinden sorumlu olduğundan TSE belgesine sahip olup olmadıklarına,

o Tamamlayıcı tıp ürünleri bir kişi tarafından hazırlanıp satılıyorsa, bu kişinin bu satışa ilişkin ruhsatı olup olmadığıdır.

Bir tamamlayıcı ve alternatif tıp maddesini kullanmaya başlamadan önce birkaç tane soruya cevap aramalısınız:

Bu yaklaşımların etkinliğine ilişkin yayınlanan araştırma sonuçları olup olmadığını sormalısınız. Örneğin, Amerika’da bu tür maddelerin ve ilaçların kullanımını onaylayan FDA organizasyonu (www.fda.gov), Türkiye’de de Sağlık Bakanlığı (www.saglik.gov.tr) var. Belki bu kuruluşların web sayfasından veya kendisinden bu maddelerin kullanım onayına, etkinliğine ilişkin bilgi edinebilirsiniz.

Üretici firma ve satıcının tedaviyi nasıl tanımladığını değerlendirmelisiniz.

Bu madde:

İmmün sistemi (bağışıklık sistemini) veya başka organları güçlendiriyor mu?

Kanseri olumsuz etkiliyor mu?

Şu an aldığınız tedavi ile birlikte kullanılabilir mi?

Semptomları veya yan etkileri hafifletiyor mu?

Satıcıların eğitim düzeyi nedir/Bu konuda eğitim almışlar mı?

Satıcı size benzer hastalarda etkili olduğu için önerdiği maddenin etkinliğine inanıyor mu? Eğer cevabı evet ise, bu maddenin etkili olduğu hastalarla görüşmenizi sağlamanızı istemelisiniz.

Bu maddenin etkinliğine ilişkin önemli tıbbi dergilerde yayınlanmış araştırma sonuçları var mıdır? Size etkinliğini gösteren araştırma sonuçları ile ilgili yayınlar sunuyor mu?

Bu tedavi nasıl bir tedavi? Etki mekanizması ne? Yan etkileri var mıdır?

Tamamlayıcı ve alternatif tıp’ta önerilen yaklaşımları kullanmak özellikle tedavi sırasında riskli olabilir. Güvenliğiniz ve tedavinin sürekliliği için kullanmaya karar verdiğiniz maddeyi hekiminizle tartışmalısınız. Örneğin, bitkisel ürünler ve besin takviyeleri ilaçlarınızla etkileşime geçerek tedavinin etkinliğini azaltabilir veya zararı artırabilir. Onlar zararlı hatta sağlığınız için tehlikeli olabilir. Kullanmadan önce sizin hastalığınızda etkinliğine ilişkin bilimsel araştırma sonuçlarının bulgularını, işe yarayıp yaramadığını ve güvenliğini bilmelisiniz.

	Sayın Hocam, Ben bağırsakta “stromal sarkom” denilen tümör nedeni ile Gleewec denilen ilacı kullanmaktayım. Depresyon nedeni ile St John’s Wort adlı alternatif tıpta kullanılan bir ilaç da kullanmaktayım. Bu konuda yurtdışında yaşayan bir yakınım beni St John’s Wort kullanmamam için uyardı. Sizce bunu kullanmamda bir sakınca olabilir mi? Esin Atıl
	Sayın Esin hanım, St John’s Wort hafif depresyonlarda kullanılabilen ve yurt dışında satışı her yerde yapılan bir alternatif tıp ajanı. Gleewec ise bazı sarkom (yumuşak dokularda çıkan bir çeşit kötü huylu tümör) tiplerinde ve kronik kan kanserinde (Kronik Miyeloid Lösemi) kullanılan bir ilaç. Bu konuda yapılmış bir çalışmada gönüllü 10 sağlıklı kadına hem Gleewec hem de St John’s Wort verilmiş. Yapılan incelemede St John’s Wort kullanan kişilerde Gleewec kan düzeyi üçte bir oranında kullanmayanlara göre daha düşük bulunmuş. Gleewec’in vücuttan atılımı artmış. Bu Gleewec’in hastalığı tedavi edici etkisinin St John’s Wort kullanıldığı takdirde azaldığını göstermekte. Bunun sonucunda basit bir depresyon için kullanılan bu alternatif tedavi ilacı hayatı tehdit eden kötü huylu bir hastalığın tedavisine engel olmakta. Bir tamamlayıcı ve alternatif tıp maddesini kullanmaya başlamadan önce bu yaklaşımların etkinliğine ilişkin yayınlanan araştırma sonuçları olup olmadığını sorgulamalısınız. Örneğin, Amerika’da bu tür maddelerin ve ilaçların kullanımını onaylayan FDA organizasyonu (www.fda.gov) var. Bu web sayfasından bilgi edinebilirsiniz. FDA tarafından onaylanmamış bir yöntemin kullanımda dikkatli olunuz. Tamamlayıcı ve alternatif tıpta önerilen yaklaşımları kullanmak özellikle tedavi sırasında riskli olabilir. Güvenliğiniz ve tedavinin sürekliliği için kullanmaya karar verdiğiniz maddeyi hekiminizle tartışmalısınız. Örneğin, bitkisel ürünler ve besin takviyeleri ilaçlarınızla etkileşime geçerek tedavinin etkinliğini azaltabilir veya zararı artırabilir. Onlar zararlı hatta sağlığınız için tehlikeli olabilir. Kullanmadan önce sizin hastalığınızda etkinliğine ilişkin bilimsel araştırma sonuçlarının bulgularını, işe yarayıp yaramadığını ve güvenliğini bilmelisiniz.

	Sayın hocam Aloe Vera’nın dokuları iyileştirdiği ve kansere iyi geldiği söyleniyor. Bu konu ile ilgili fikriniz nedir? Murat Taş
	Sayın Murat bey, Aloe vera kaktüse benzer bir bitki ve genellikle Afrika, Asia, Avrupa ve Amerika’da yetişir. Kabızlıkta dışkının yumşaklığını sağalamak için kullanılabilir. Radyoterapinin neden olduğu cilt reaksiyonlarının tedavisinde kullanılabilir. Küçük çaplı çalışmalar ağızdan alınan aloe’nin akciğer kanseri gelişme riskini azaltabileceğini ifade etse de bunu kesinleştirmek için daha büyük çalışmalar yapılmalıdır. Basınç yaralarının tedavisinde etkili bulunmamıştır. Ameliyat sonrası yara iyileşmesini geciktirir, iltihaplı ameliyat yaralarına sürülmemelidir. Ağızdan alınan aloe vera hastanın kan şekerini düşürebilir, besinlerin ve ağızdan alınan ilaçların emilimini engelleyebilir.

	Sayın hocam, Ben testis kanseri ile kemoterapi tedavisi almaktayım. Keten tohumun kanserli hücreyi tamir ettiği söyleniyor. Bu doğrumudur? Bununla ilgili yapılan çalışma sonuçları varmıdır? Serkan Anı
	Sayın Serkan bey, Keten tohumu alfa omega 3 yağ asidinin prekürsörü olan linoleik asit açısından zengin bir kaynaktır. Keten tohumunda bulunan kimyasal maddelerin anti-oksidan etkisi ve olasılıkla östrojenik etkisi vardır. Bununla birlikte insana etkisi tam olarak tanımlanmamıştır. Ağızdan alınan keten tohumu posa kaynağı ve dışkıyı yumşatıcı etki gösterebilir, bununla ilgili yapılan ön çalışmalar dışkıyı yumşatıcı olarak kullanılabileceğini ileri sürmektedir. Fakat bu sonucu kesinleştirmek ve kullanım dozunu belirlemek için daha kapsamlı çalışmalar yapılmalıdır. Kullanımı sırasında yeterli miktarda su alınmaz ise barsağın tıkanmasına neden olabilir. Kan şekerinin yükselmesine neden olduğu ifade edilse de kan şekerine etkisi tam olarak bilinmemektedir. Birkaç çalışma yüksek dozda alfa linoleik asid kullanımının prostat kanseri riskini arttırdığını düşündürmektedir. Bu sonuçlara dayanarak prostat kanseri olan veya olma riski olan erkekler keton tohumu ve alfa linoleik asid almamalıdır.

	Sayın hocam, PC-SPES ile ilgili bir yazı okudum. Sizin bu konu ile ilgili fikriniz nedir? Mustafa Yiğit
	Sayın Mustafa bey, PC-SPES prostat kanserinin tedavisi için 2002 yıllarının başında Botanical Lab. Tarafından piyasaya sürülen pek çok bitkiden oluşturulmuş bir karışımdır. “PC” – prostat kanseri, “SPES” – umut anlamına gelir. Çin bitki formülüne dayanarak Serenoa repens (saw palmetto) ve yedi bitkiyi: Chrysanthemum morifolium (chrysanthemum, mum, Chu-hua); Ganoderma lucidum (reishi mushroom, Ling Zhi); Glycyrrhiza glabra (licorice); Isatis indigotica Fort (Da Qing Ye, dyer’s wood); Panax pseudo-ginseng (San Qi); Rabdosia rubescens (rubescens, Dong Ling Cao); ve Scutellaria baicalensis (skullcap, Huang-chin) içermektedir. Küçük çaplı çalışmalarda PSA (prostat spesifik antijen)’i %50 azalttığı, metastatik hastalık varlığını azalttığını (kemik taramalarında ve rongen sonuçlarında iyileşme), ağrıyı azalttığını, prostat kanserli hastaların yaşam kalitesini iyileştirdiği gözlenmiştir. Kanı sulandırdığı için 2002 FDA insanları PC-SPES’i kullanmamaları konusunda insanları uyarmıştır. Buna dayanarak kullanımı ve etkisi ile ilgili daha fazla çalışma yapılmalıdır. Bu nedenle kullanmadan hekime danışılmalıdır.

Sayfayı Yazdır !
Kapat !