Erkekler için Kanser Tarama Testleri
PROSTAT KANSERİ
Prostat kanseri özellikle yaşlı erkeklerde sık görülen bir kanser tipidir. Prostat kanserlerinin %80'inden fazlası özellikle 65 yaş ve üstü erkeklerde ortaya çıkmakla birlikte, genç erkeklerde de görülebilir. Bu kanser türünün erken tanısında belli yaştan sonra rektal (makat) muayene ve Transrektal ultrasonografi (TRUS) yapılması ve kanda prostat-spesifik antijen (PSA) düzeyinin değerlendirilmesi oldukça önemlidir.
NOT: Yakın akrabalarında prostat kanseri hikâyesi olanlarda takip kriterleri değişebilmektedir. Bu konuda hekiminizle görüşerek kendinize uygun tarama programını oluşturmalısınız.
Rektal Muayene
Rektal (makat) muayene sırasında hekim prostat bezinde herhangi bir büyüme olup olmadığını değerlendirir.
Öneri: 50 yaşından itibaren yılda bir
PSA
Prostat-spesifik antijen testi (PSA) erkeğin kanında bulunan özel bir proteinin düzeyini ölçmektedir. Bu proteinlerin prostat kanseri ve diğer prostat hastalıkları sırasında arttığı görülmüştür.
Öneri: 50 yaşından itibaren yılda bir.
TRUS
Transrektal ultrasonografi (TRUS) rektuma (makata) yerleştirilen bir aletten meydana gelen dalga seslerini değerlendirerek kanseri belirler. Prostatta ses dalgalarının yarattığı yankılar bilgisayar yardımı ile resme dönüştürülür. TRUS rutin olarak yapılan bir test değildir. Hekimler bu testi tanıya destek olarak kullanırlar.
TESTİS KANSERİ
Testis kanseri özellikle 15-35 yaşları arasında olan genç erkeklerde sık görülen bir kanser tipidir. Belli yaştan sonra aylık kendi kendine testis muayenesinin düzenli olarak yapılması ve bu hastalığa ilişkin semptomların (testislerde küçük ağrılı kitle, skrotumda (haya torbası) ağırlık hissinin olması, alt karın bölgesinde veya kasıkta ağrı, testislerde elle herhangi bir değişiklik hissedilmesi ve skrotumda ani kan veya sıvı toplanması) değerlendirilmesi ile hastalık erken dönemde yakalanabilir.
Hekim Tarafından Testis Muayenesi (HTM)
Öneri: 20-39 yaşları arasında 3 yılda bir
40 yaşından sonra yılda bir
Kendi Kendine Testis Muayenesi (KKTM)
Öneri: 20 yaşından itibaren ayda bir
KOLON VE REKTUM KANSERLERİ
Kolon (kalın barsak) ve rektum (makat) kanserleri özellikle yaşlılarda, yağdan zengin ve posadan fakir gıdalarla beslenenlerde ve aile hikâyesi olanlarda daha çok görülmektedir. Bu nedenle kolon ve rektum kanserlerinin erken dönemde belirlenebilmesi için belli yaştan sonra aşağıda yer alan beş seçenekten birinin takip edilmesi oldukça önemlidir:
- Gaitada gizli kan testi
- Sigmoidoskopi
- Gaitada gizli kan testi ve sigmoidoskopi
- Çift kontrast baryum lavmanlı kolon filmi
- Kolonoskopi
NOT: Yakın akrabalarında kolon-rektum kanseri hikâyesi olanlarda takip kriterleri değişebilmektedir. Bu konuda hekiminizle görüşerek kendinize uygun tarama programını oluşturmalısınız.
Gaitada gizli kan
Gaitada gizli kan tarama testi ile dışkıdan alınan örnekte gözle görülmeyen kan varlığı araştırılır.
Öneri: 50 yaşından itibaren yılda bir.
Sigmoidoskopi
Sigmoidoskop adı verilen ince, ucunda ışık olan bir araçla hekim alt kolon veya rektuma girerek kanser varlığını gösteren bulguları değerlendirir.
Öneri: 50 yaşından itibaren 5-10 yılda bir
Kolonoskopi
Kolonoskop adı verilen ince, ucunda ışık olan bir araçla hekim tüm kolon ve rektuma girerek kanser varlığını gösteren bulguları değerlendirir.
Öneri: 50 yaşından itibaren 10 yılda bir
Çift kontrast baryum lavmanlı kolon filmi
Çift kontrast baryum lavmanlı kolon grafisi ya da baryumlu kolon grafisi olarak adlandırılır, makattan baryumlu kontrast madde ve hava verilerek kalın barsakların incelenmesidir.
Öneri: 50 yaşından itibaren 5 yılda bir
CİLT KANSERİ
Cilt kanseri özellikle beyaz tenlilerde ve güneş altında çalışan işçilerde daha sık görülmektedir. Basit olan cilt muayenesinin kendi kendine düzenli olarak yapılması ile cilt kanseri erken dönemde belirlenebilir. Kendi kendine yapılan cilt muayenesi sırasında kişi baştan aşağı vücudunun tüm bölümlerini inceleyerek benlerin büyüklüğü, yapısı veya renginde meydana gelen değişiklikleri değerlendirmektedir.
Hekim Tarafından Cilt Muayenesi (HCM)
Rutin kontroller sırasında da yapılabilen hekim cilt muayenesi sırasında benlerin yapısını ve benlerde oluşan değişiklikleri değerlendirmektedir.
Öneri: 20-39 yaşları arasında 3 yılda bir
40 yaşından sonra 1-2 yılda bir
Kendi Kendine Cilt Muayenesi (KKCM)
Öneri: 20 yaşından itibaren ayda bir
|
